Oszustwa przy zakupach internetowych: Jak się przed nimi chronić?

Zakupy online, a w szczególności aukcje internetowe, kuszą wygodą i często niższymi cenami. Niestety, wraz z rosnącą popularnością e-commerce, oszustwa zakupowe są coraz liczniejsze. Powinniśmy uważać szczególnie teraz, w okresie przedświątecznym, kiedy oszuści mają swoje złote żniwa.

Jak nie dać się nabrać i bezpiecznie kupować w sieci? Przyjrzyjmy się popularnym metodom oszustw, bezpiecznym metodom płatności oraz sposobom weryfikacji sprzedawców i produktów.

Oszustwa zakupowe – popularne metody:

• Fałszywe aukcje: Oszuści tworzą atrakcyjne oferty, często z popularnymi i poszukiwanymi produktami w nierealnie niskich cenach, aby zwabić kupujących. Zdjęcia produktu mogą być skopiowane z innych stron, a opis aukcji pełen jest ogólników. Po wpłaceniu pieniędzy kontakt ze sprzedawcą się urywa, a towar nigdy nie dociera. Przykład: Aukcja nowego iPhone’a za połowę ceny rynkowej, gdzie sprzedawca ma zaledwie kilka opinii i konto założone kilka dni wcześniej.
• Podszywanie się pod sprzedawców: Oszuści kopiują oferty legalnych sprzedawców, łącznie z opisem i zdjęciami, modyfikując dane kontaktowe i numer konta. Kupujący, myśląc, że ma do czynienia ze sprawdzonym sprzedawcą, wpłaca pieniądze na konto oszusta. Przykład: Otrzymujesz e-mail z informacją o wygranej aukcji, której nie licytowałeś, z prośbą o wpłatę na konto o nieco innym numerze niż ten podany na platformie aukcyjnej.
• Phishing: Oszuści wysyłają fałszywe e-maile lub SMS-y, podszywając się pod platformę aukcyjną (np. Allegro), bank lub firmę kurierską (np. DPD). Wiadomości te informują np. o konieczności dopłaty do przesyłki, problemach z kontem lub weryfikacji danych. Zawierają linki do fałszywych stron, łudząco podobnych do oryginalnych, na których kupujący proszony jest o podanie danych logowania, danych karty płatniczej lub innych poufnych informacji. Przykład: SMS z informacją o wstrzymaniu Twojej przesyłki z linkiem do strony, gdzie masz podać dane do logowania na swoje konto Allegro.
• Sprzedaż podróbek: Oszuści oferują do sprzedaży podróbki markowych produktów, np. ubrań, elektroniki czy perfum, w cenach zbliżonych do oryginałów. Towar, który otrzymuje kupujący, jest niskiej jakości i nie spełnia jego oczekiwań. Przykład: Aukcja markowych butów sportowych w cenie o 20% niższej niż w oficjalnym sklepie, bez dowodu zakupu i oryginalnego opakowania.
• Manipulacja opiniami: Oszuści tworzą fałszywe konta i wystawiają sobie pozytywne opinie, aby wzbudzić zaufanie kupujących. Mogą również wykorzystywać tzw. „farmy opinii”, gdzie za opłatą można kupić pozytywne komentarze. Przykład: Sprzedawca ma same pozytywne opinie, ale wszystkie są bardzo krótkie, pochodzą od kont założonych w tym samym czasie i dotyczą tylko jednego produktu.

Bezpieczne metody płatności:

• Płatności za pobraniem: Płacisz kurierowi dopiero przy odbiorze towaru. Masz możliwość sprawdzenia zawartości paczki przed zapłatą i upewnienia się, że otrzymujesz to, za co zapłaciłeś. Jest to szczególnie zalecane w przypadku zakupów od nieznanych sprzedawców lub gdy wartość produktu jest wysoka.
• Serwisy pośredniczące w płatnościach: Korzystaj z serwisów takich jak PayU, Przelewy24 czy PayPal. Oferują one ochronę kupujących i gwarancję zwrotu pieniędzy w przypadku problemów z transakcją, np. gdy towar nie zostanie dostarczony lub będzie niezgodny z opisem.
• Unikaj przelewów na konto: Jeśli to możliwe, unikaj bezpośrednich przelewów na konto sprzedawcy, zwłaszcza jeśli nie jesteś pewien jego wiarygodności. W przypadku oszustwa odzyskanie pieniędzy może być trudne i czasochłonne (a czasem wręcz niemożliwe bez postępowania sądowego).

Weryfikacja sprzedawców i produktów:

• Sprawdź opinie o sprzedawcy: Zwróć uwagę na liczbę i treść opinii. Unikaj sprzedawców z małą liczbą opinii lub z negatywnymi komentarzami. Przeczytaj uwaznie opinie i zwróć uwagę na to, czy są one wiarygodne i szczegółowe.
• Zweryfikuj dane sprzedawcy: Sprawdź, czy sprzedawca podaje pełne dane kontaktowe, w tym adres i numer telefonu. Możesz również sprawdzić, czy dane te są prawdziwe, np. wpisując je w wyszukiwarkę KRS lub CEIDG.
• Zwróć uwagę na opis produktu: Upewnij się, że opis jest szczegółowy i zawiera wszystkie niezbędne informacje, takie jak stan produktu, wymiary, specyfikacja techniczna. Zwróć uwagę na zdjęcia produktu – powinny być wyraźne, przedstawiać rzeczywisty produkt z różnych perspektyw i nie być skopiowane z innych stron.
• Zadawaj pytania: Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się ze sprzedawcą i zadaj pytania dotyczące produktu lub transakcji. Zwróć uwagę na sposób, w jaki sprzedawca odpowiada na Twoje pytania – czy jest pomocny i rzetelny?
• Porównaj ceny: Sprawdź ceny podobnych produktów u innych sprzedawców. Jeśli cena jest znacznie niższa od rynkowej, może to być sygnał ostrzegawczy. Pamiętaj, że „okazja” może okazać się pułapką.

Dodatkowe środki ostrożności:

• Korzystaj z silnych haseł: Więcej o tym, jak stworzyć silne hasło, przeczytasz tutaj.
• Uważaj na linki w e-mailach i SMS-ach: Nie klikaj w linki w wiadomościach od nieznanych nadawców. Zawsze sprawdzaj adres strony internetowej, do której prowadzi link, i upewnij się, że jest to strona oryginalna, a nie fałszywa. Więcej o tym przeczytasz tutaj.
• Zainstaluj program antywirusowy: Program antywirusowy pomoże chronić Twój komputer przed złośliwym oprogramowaniem, które może zainfekować Twój system i wykraść Twoje dane.
• Zgłaszaj oszustwa: Jeśli padłeś ofiarą oszustwa, zgłoś to na platformie zakupowej i na policji. Twoje zgłoszenie może pomóc w uchwyceniu oszustów i zapobiec kolejnym przestępstwom.

Pamiętaj, że ostrożność i zdrowy rozsądek to najlepsze narzędzia w walce z oszustami. Stosując się do powyższych wskazówek, możesz znacznie zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustwa przy zakupach internetowych.